Jestem głąbem, czyli jacy niewolnicy pracują na tego bloga

Kuźnia zrobiła wieczór ukraiński. Śmiem twierdzić, że Kuźnia zrobiła dziś wieczorem więcej dla stosunków polsko-ukraińskich niż polskie i ukraińskie MSZ-y przez ostatnie dwa tygodnie. Przyzwoite przedwojenne ministerstwo oddawało w takiej sytuacji hajs albo strzelało sobie w łeb.

Ale nie o tym. Bo Ukraińcy pokazali prezentację o Ukrainie. Dziewczę jedno mówiło o Sofijówce. I tum zagłębił się we wspomnieniach. Każdy polonista z Sofijówką się bowiem musiał zetknąć. Bo taki poemat był, Trembecki go napisał na początku XIX wieku. Poemat składa się z opisu ogrodu Sofijówka w Tulczynie, a także z tytułu i podtytułu. Pomyślisz, Czytelniku, że dupy zapewne nie urywa i tu się mylisz.
Sofijówka to taki ogród - książę Potocki chciał zrobić swojej żonie fajny ogródek, więc wziął spory kawałek stepu, nastawiał świątyń  greckich, sztucznych jeziorek i pagórków, skalniaczków przerastających  Twoją chałupę i tak powstał jeden z największych ogrodów angielskich Europy. Poemat Trembeckiego też jest gitmajonez, misterny, precyzyjny, całe pierdolnięcie późnego oświecenia, na jakie tę epokę było stać, jest włożone w ten tekst. Naprawdę, jak na tak kiepski dla poezji polskiej czas, Sofijówka daje radę.

I w czasie prezentacji pomyślałem o poemacie. A z myślenia o poemacie wyrwało mnie jedno zdanie rozpływającej się w zachwytach nad istniejącą do dziś Sofijówką dziewczyny. ,,Ogród został zbudowany przez niewolników''.

Jestem głąbem. Nigdy o tym nie pomyślałem. Nie pomyślał nikt na ćwiczeniach z oświecenia i romantyzmu na studiach, a przecież ćwiczenia prowadziła piekielnie inteligentna doktorka i chodziłem do klasy z dziećmi, których też matka nie biła patelnią po głowie. Niby nie była wiedza o tym, że wszystkie te cudowności stawiali za friko pańszczyźniani chłopi  potrzebna do analizy tekstu, ale jeśli użyje jej się jako klucza interpretacyjnego, od razu inaczej patrzy się na te wszystkie świątynki i ich klasycystyczne opisy w wykonaniu Trembeckiego. Za całym pięknem i wysublimowaniem szlacheckiej kultury stoi głód, niewola i cierpienie, łatwo się o tym zapomina.

No dobra, teraz Czytelnik sobie pomyśli, że tekst wiedzie do tradycyjnej pointy, że panów trzeba było rżnąć, co nie? Ale idźmy dalej. Dziś oczywiście nikt czegoś na skalę Sofijówki nie zrobi, nie ma nikogo z taką kasą, fantazją i zastępami niewolników, dzisiejsze niewolnictwo owocuje bardziej badziewnymi i efemerycznymi rzeczami. Na przykład tym blogiem. Nocię piszę na komputerze składanym czort wie gdzie, przez ludzi pracujących w czort wie jakich warunkach. Moje siedzenie i jej pisanie jest zaś możliwe m.in. dzięki temu, że na samochodzik dla dziecka nie muszę pół dnia, bo takie samochodziki składają inne dzieci albo przesiedleńcy z chińskiej wsi w 15 minut za głodowe stawki.

Co z stoi za naszą kulturą?