Trociny

Po „Trocinach” Vargi jestem. Dobra, pełna energii fraza, dygresyjność i publicystyka przeważające nad fabułą, ale nie o to chodzi.

Także nie o obraz kolei, chociaż jest nad czym dumać. Bohater stwierdza, że wszystkie pociągi się spóźniają, tak źle nie jest. W dwóch miejscach narrator mówi o stukocie kół, co jest anachronizmem, bo akcja dzieje się teraz, gdy szyny są bezstykowe i jeśli pociąg na czymś stuka, to na rozjazdach i zwrotnicach, ale nie jest to stukanie miarowe. Takie łu-łup-łup-łup i potem znowu pociąg brzmi jak pociąg, czyli szumi po prostu.

O wieś idzie, bo od umarcia śmiercią naturalną nurtu chłopskiego w polskiej literaturze mało na ten temat jest. Akcja prozy przeniosła się definitywnie do miast, nawet Stasiuk dzieje się tak naprawdę w jakichś przestrzeniach mitycznych, chyba że Stasiuk reportażowy, to tak.

Varga rysuje chłopa mazowieckiego jako chciwego, pełnego atawizmów typa gardzącego słabszymi i nienawidzącego silniejszych.

Niby ok, bo cóś w tym jest, ale z chłopem i diagnozami na temat kultury postchłopskiej mam w Trocinach taki sam problem, jak z diagnoazmi Vargi w ogóle – niczego nowego z „Trocin” nie wynoszę. Varga nie wychodzi poza negatywny stereotyp wiejskiej kultury. Brakuje mi we współczesnej prozie ujęcia innego niż mityzacja chłopskiej kultury albo jej karykatura (o, jak u Shutego choćby).

Myśliwskiego mi brakuje, chociaż Myśliwski żyje i dobrze.

Bo przecież na co dzień spotykam ludzi, którym chłopska kultura garbem nie jest, ani też jakimiś Stasiukowymi zwidami nie są.