Марко Вороний - Бондарівна, czyli Wanda, co nie chciała Polaka

W tradycyjnym amatorskim przekładzie wiersz Marka Woronego ,,Bondarówna''. Autor był synem Mikołaja Woronego, znanego poety. jego matka zaś była córką Michała Werbyckiego. Nie jestem pewny, czy nie idzie aby o autora muzyki hymnu Ukrainy, urodzonego na obecnym Podkarpaciu zresztą. Marko razem z ojcem został aresztowany w 1935 roku  i zesłany do łagru na Wyspy Sołowieckie, gdzie ślad po nich zaginął. Za rok śmierci poety przyjmuje się 1937 rok. 

W wierszu poeta nawiązuje do znanej ludowej pieśni, takiego odpowiednika historii o Wandzie. W roli Wandy występuje Bondarówna, w roli Niemca - Mikołaj Potocki, polski magnat, zwany w pieśni Kaniowski Panem. Potocki dał dziewczynie wybór: albo zostanie jego kochanką, albo ją zastrzeli. Dziewczyna wolała zginąć, niż żyć w niewoli. Pieśń znana jest w około 30 wariantach i nawiązuje do historii, która miała wydarzyć się w XVIII wieku. Coś na rzeczy jest, bo o Potockim krążyła też legenda, jakoby próbował zastrzelić woźnicę po tym, jak urwało się koło jego karety, o strzelaniu Potockiego do kobiet i paleniu Żydów żywcem wspomina Pankracy w Nie-Boskiej komedii. Ale też zachowała się historia o jego nawróceniu na grekokatolicyzm i wstąpieniu do monastyru po tym, jak kule ominęły cudownie nieszczęsnego  woźnicę. 

O Bondarównie nie wiemy nic. 

Bondarówna

Oj, nie wiatr to huczy nad dachem

Rwąc się gdzieś hen, w dal siną

Zgraja gawronów, ptak za ptakiem

Nad Bondarówny kracze sośniną

Leż w trumnie, jak leżałaś

Bondarówno, dziewczyno młoda

Od krwi zmętniała, ściemniała

W Dnieprze szerokim woda

Hej, na koń i szable w dłonie,

Tylko wiatr po drogach gwiżdże

W strasznych niebios ciemnej oponie

Przeszła nad ognistym krzyżem